Auteursarchief: weesperzijdetuin

Herfst 2015 hebben we 1100 bollen geplant

Allium nigrum

Untitled2Untitled1

 

 

 

 

 

Hoogte: 70 cm
Bloeitijd: mei – juni
Geschikt als snijbloem

Allium aflatunense ‘Purple Sensation’

Untitled3Untitled4

 

 

 

 

 

Hoogte: 70 cm
Bloeitijd: juni
Geschikt als snijbloem

Crocus vernus ‘Yellow Mammoth’

Untitled6Untitled7

 

 

 

 

 

Hoogte: 10 cm
Bloeitijd: maart
Ook Geschikt als potplant

 Crocus vernus ‘Flower Record’

Untitled10Untitled11

 

 

 

 

 

Hoogte: 12 cm
Bloeitijd: maart
Ook geschikt als potplant

Tulipa Schowwinner

Untitled13Untitled12

 

 

 

 

 

Hoogte: 25 cm
Bloeitijd: maart – april
Ook geschikt als potplant

Tulipa clusiana ‘Tinka’

Tulipa clusiana 'Tinka' ~cu 04

 

 

 

 

 

 

 

Kleur roze/geel; Hoogte 30 cm; diepte 10 cm; afstand 5 cm; bloei IV-V

Narcissus ‘Minnow’

Untitled14Untitled15Untitled16

 

 

 

 

 

Hoogte: 15 cm
Bloeitijd: april
Ook geschikt als potplant

Ice Follies

Untitled14 Untitled15

 

 

 

 

 

Hoogte: 45 cm
Bloeitijd: maart
Geschikt als snijbloem

Botanische narcis, Narcissus ‘New Baby’

Narcissus_New_Baby

 

 

 

 

 

 

 

Bloeit geel met wit in mei.
Hoogte: 15-20 cm.

De plant IJzerhard in tuineiland “maan”

 

IJzerhard (afb. Wikipedia)

IJZERHARD (officiële naam: verbena officinalis; volks-namen: o.a. hardijzer, kerkkruid, ridderblad, strooikruid en  ijzerkruid) is een plant die behoort tot de verbenaceae, oftewel, IJzerhardachtigen. Het is een vaste plant die in Nederland groeit langs wegen, op muren en onder heggen, en nu dus ook in het tuineiland “maan” van de Weesperzijdetuin.
IJzerhard is een ruige, behaarde, reukloze vaste plant met een stijve, vierkante stengel, diep ingesneden of in drieën gespleten bladeren en kleine, lila tweelippige bloempjes, die 30-60 cm, zelfs tot 100 hoog kan worden. De plant is winterhard, dus overblijvend. Hij gedijt goed in een goed gedraineerde, vruchtbare, kalkhoudende grond en houdt van een zonnige standplaats.
Je kunt IJzerhard kweken uit zaad dat in het begin van het voorjaar dan gezaaid moet worden, maar je kunt de plant ook stekken of vermeerderen door te scheuren. Het oogsten van de zijtakken en de bladeren dient in juni te gebeuren vóór de bloemen helemaal open zijn. Maar ook de bloemen zijn te gebruiken en dan moet je dus nog even wachten met oogsten.
Waar kun je nu IJzerhard voor gebruiken. In vroegere tijden werd IJzerhard gebruikt als geneesmiddel tegen geelzucht, dysenterie, oogziektes en keelontsteking. Tegenwoordig wordt het vooral gebruikt als diureticum. Bovendien bevordert het ook de transpiratie bij reuma en chronische bronchitis. De meeste kruidenboeken bevelen IJzerhard aan bij migraine, omdat het de lever- en nierfuncties stimuleert. Ook zou de plant een kalmerende werking hebben en de eetlust bevorderen.
Hoe wordt IJzerhard nu ingenomen? In een theekop of een -pot worden twee theelepels hele of verbrokkelde bladeren gedaan. Dan er kokend water opgieten en drie tot vijf minuten laten trekken. Aangezien IJzerhard een enigszins bittere smaak heeft, kun je met een lepel honing de smaak wat zoeter maken.
Nog wat ‘weetjes’ over IJzerhard. Deze plant werd, net als de maretak, door de Keltische Druïden als een heilige plant beschouwd. Hij komt veel in legendes over hekserij voor. Ook werd hij wel herba veneris (venuskruid) genoemd en dat wijst erop dat de plant dus ook als liefdesdrank werd gebruikt. De Nederlandse naam IJzerhard heeft niets te maken met het idee dat de het sap van de plant kracht zou verlenen aan ijzer, maar is afkomstig van het Duitse ‘Isernkraut’ waarbij ‘is’ hard of taai betekent en dat komt dan weer overeen met de hierboven gegeven beschrijving van de plant.

Door: Wies Teepe, onze biologe.

Bronnen:
Gabriel, Ingrid (1970) Kruidengids. Herkennen/verzamelen/gebruik. 2e druk. Wageningen: L.J. Veens Uitgeversmaatschappij N.V.
‘IJzerhard’ (25-05-2013) Wikipedia. De Vrije Encyclopedie. [http://nl.wikipedia.org/wiki/IJzerhard] (01-09-2014).
Loewenfeld, Claire (1964) Kruiden uit eigen tuin. (Vert. S.D. Houtsma-Van Schaik). Utrecht/
Antwerpen: Uitgeverij het Spectrum N.V.

Contact

Ben je geïnteresseerd in de Weesperzijdetuin? Wil je op de hoogte blijven? Of wil je ook tuinieren in de Weesperzijdetuin? Heb je vragen of opmerking over de tuin of de site?

Mail ons dan naar: 

weesperzijdetuin@deds.nl

Heeft u misschien een mooie foto gemaakt of een mooi stukje geschreven stuur dit dan naar ons toe.

Locatie

Zo was het... (foto Thomas Hantke)

Zo was het… (foto Thomas Hantke)

De Weesperzijdetuin ligt aan de Amstel in Amsterdam-Oost ter hoogte van de Pinksterbloem school. 

De oostelijke oever van de Amstel, tussen de Berlagebrug en Nieuwe Amstelbrug (ook bekend als de ‘Ceintuurbaanbrug’) is een prachtig stukje Amsterdam. De statige huizen, creatieve galerieën, gezellige terrassen en de woonboten geven de Weesperzijde zowel een stijlvolle als speciale uitstraling.

In rood de locatie van de Weesperzijdetuin

In rood de locatie van de Weesperzijdetuin

tuineilanden-metselen

Voorjaar 2014: De tuintjes worden gemetseld

wzt-zomer2014

Eerste beplanting zomer 2014

Als je wil weten hoe het er nu uit ziet kom dan kijken.

Vijf vragen over de Weesperzijdetuin

Wil je meer weten over de Weesperzijdetuin? Hierbij geven we antwoord op een aantal veelgestelde vragen. 

1.           Wat is de Weesperzijdetuin?

De Weesperzijdetuin is een ontmoetingsplek voor buurtbewoners van de Amsterdamse Weesperzijdestrook, in de vorm van een tuin. De planten die er groeien zijn veelal eetbaar voor mensen, anders voor dieren (vlinders, bijen). Je vindt onze buurttuin langs de rivier De Amstel ter hoogte van basisschool De Pinksterbloem (de 4e Montessorischool). Buurtbewoners beplanten en beheren gezamenlijk de tuineilandjes waaruit de tuin bestaat. Deze actieve bewoners zijn hiervoor aangesloten bij de Vereniging Weesperzijdetuin.

De Weesperzijdetuin is een buurttuin met veelal eetbare planten (foto Ellen Kole)

De Weesperzijdetuin is een buurttuin met veelal eetbare planten (foto Ellen Kole)

2.           Een buurttuin, wat houdt dat in?

De Weesperzijdetuin maakt onderdeel uit van de openbare ruimte (stoep) in de buurt, dus iedereen – bewoner of bezoeker – kan door de tuin wandelen of op de bankjes zitten. En vooral: genieten van dit mooie stukje stadsnatuur. Het toekennen van stukjes grond en het zaaien, planten en oogsten (plukken) is echter voorbehouden aan de leden van de Vereniging Weesperzijdetuin. Wel zijn overige buurtbewoners en geïnteresseerden van harte welkom op evenementen die de vereniging organiseert in de tuin.

3.           Kan ik ook meedoen?

Als jij een tuinonderdeel beplanten wilt kun je je aanmelden als lid van de Vereniging Weesperzijdetuin. Stuur ons een email met je contactgegevens, dan laten we weten of er een stukje tuin vrij is waar je kunt beginnen, en met wie je zult samenwerken. In principe staat lidmaatschap open voor mensen uit de Weesperzijdestrook, tussen Ruyschstraat en Grensstraat, maar woon je er iets buiten dan valt daar over te praten. De contributie is voorlopig vastgesteld op 2,50 euro per maand (1,50 euro voor jeugdleden).

4.           Hoe steun ik de Weesperzijdetuin?

Als je niet wilt tuinieren maar toch onze tuin wilt steunen dan is dat mogelijk door Vriend van de Weesperzijdetuin te worden (stuur ons hiervoor een mailtje). Voor 10 euro per jaar (of meer) help je de vereniging het budget bij elkaar te krijgen om de tuin blijvend mooi te houden. Ook willen we er af en toe een evenement organiseren – waarvoor je als Vriend vanzelfsprekend wordt uitgenodigd. Daarnaast word je op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen rond de tuin. Af en toe is steun in natura (waterverstrekking, hulp bij klussen) ook welkom; laat het ons weten als je iets voor ons kunt betekenen.

Het Spiraal-eiland heeft een klein vijvertje met visjes (foto Ellen Kole)

Het Spiraal-eiland heeft een klein vijvertje met visjes (foto Ellen Kole)

5.          Wat is het verschil tussen lidmaatschap en Vriendschap? 

Aan het lidmaatschap zijn rechten verbonden die niet gelden voor Vrienden van de Weesperzijdetuin. Zo worden alleen leden uitgenodigd op de Algemene Leden Vergadering van de vereniging, waar zij kunnen stemmen bij beslissingen die de tuin aangaan. Ook hebben alleen de leden recht op tuinieren. Daar staat tegenover dat leden ook verplichtingen hebben, zoals het betalen van contributie en het onderhouden van hun tuineilandjes. Ze ontvangen hiervoor het Huishoudelijk Reglement van de vereniging, waarin ook de afspraken met de buurt vastgelegd zijn.

Mijn vraag staat hier niet bij, wat nu?

Blijf niet rondlopen met vragen maar stel ze ons. We helpen je graag. Hiervoor kun je ons algemene emailadres gebruiken.

Over hondenpoep en de eetbare tuin

Er zijn nogal wat buurtbewoners die zich zorgen maken dat er straks honden in de Weesperzijdetuin zullen lopen. De stoep van de Weesperzijde wordt namelijk het wandelpad dwars door de tuin. Hoe moet dat dan, zo vragen mensen zich af, als de honden in de plantenbakken plassen of zelfs poepen? Zijn de te telen planten dan nog wel door ons te eten?

Op een bijeenkomst van onze Tuingroep heeft Wies Teepe over dit onderwerp gesproken. Wies is van beroep biologe en gespecialiseerd in de wilde, eetbare natuur. Ook geeft ze als kok cursussen om gerechten te maken van planten uit de natuur. Als buurtgenoot steunt ze ons plan de Weesperzijdetuin te realiseren.

In de Weesperzijdetuin zullen honden lopen en poepen (foto Katarina Nötenberg)

In de Weesperzijdetuin zullen honden lopen en soms ook poepen (foto Katarina Nötenberg)

De voedselkringloop

In de natuur is het eten en gegeten worden, zo vertelt Wies. Daarbij hebben dieren en planten elkaar nodig. De meeste dieren eten planten of delen daarvan, zoals nootjes of bessen. Daarvan poepen ze de plantenzaadjes uit. Zo kunnen de zaadjes zich verspreiden, waarna er weer nieuwe plantjes opkomen. Om te groeien nemen deze plantjes de rest van de poep op, dit dient als mest. Dit proces waarbij plant en dier elkaar helpen te voeden heet de voedselkringloop.

Wij mensen zijn deze kringloop eigenlijk uit het oog verloren, zo stelt Wies. We vinden poepende en plassende dieren ‘goor’, terwijl het in feite een natuurlijke gang van zaken is. We beschouwen hondenpoep als overlast. Daarbij vergeten we dat veel producten die we in de supermarkt kopen ook in de openlucht geteeld worden. Denk bijvoorbeeld aan het fruit aan de bomen of de kool op het veld. Ook hierop valt bijvoorbeeld vogelpoep. De gang van zaken in de Weesperzijdetuin zal dan ook niet afwijken van die in de landbouw, zegt Wies.

“Hondenpoep is onderdeel van de voedselkringloop. De situatie in onze tuin wijkt niet af van de teelt van het voedsel uit de supermarkt.”

Tot slot wijst ze erop dat ons maag-darmkanaal prima weerstand kan bieden tegen poeprestjes. Daarnaast zuiveren de zon en de regen de ondergeplaste of -gepoepte plantjes. Zeker als we de te telen planten uit onze tuin eerst wassen is er volgens de biologe dan ook geen enkel probleem deze op te eten.

Dieren zijn onmismaar voor de voortplanting van planten, en andersom (foto Ellen Kole)

Dieren zijn onmisbaar voor het voortbestaan van planten, en andersom (foto Ellen Kole)

We danken Wies nogmaals voor haar verhelderend betoog. Haar presentatie heeft tot de suggestie geleid of we in de Weesperzijdetuin een composthoop in moeten richten. Zo zouden ook wij kunnen bijdragen aan de voedselkringloop.

Organisatie

Wat begonnen is als buurtinitiatief zal uitmonden in een vereniging. Ondertussen zijn al werkgroepen van start gegaan. Hieronder vind je de huidige stand van zaken.

De Weesperzijdetuin is begonnen als buurtinitiatief. Voor goedkeuring door Stadsdeel Oost is het de bedoeling dat we een officiële vereniging oprichten. Dan kan het stadsdeel het beheer over het stukje openbare ruimte officieel overdragen aan de vereniging. Op dit moment werken we aan de statuten (juridisch reglement) voor de vereniging.

Werkgroepen

Ter voorbereiding van het tuinontwerp is de belangrijkste werkgroep al van start gegaan: de Tuingroep. Deze bestaat uit de mensen die straks daadwerkelijk de spades in de grond gaan steken. In de toekomst zal de groep verantwoordelijk zijn voor de beplanting en het onderhoud van de tuin.

Bij de realisatie van de Weesperzijdetuin komt meer kijken dan alleen het tuinieren. Dus draaien er in deze beginfase ook andere, actieve bewoners mee in de Tuingroep. Zij zorgen er bijvoorbeeld voor dat er een wandelpad komt te liggen dat ook voor rolstoelen en wandelwagens toegankelijk zal zijn. Of dat de buurtregisseur op de hoogte is van onze plannen.

Een tweede, reeds actieve werkgroep is de Websitegroep. Deze verzorgt de nieuwsvoorziening via de website.

Deelname

Lijkt het je als buurtbewoner leuk om mee te werken aan de Weesperzijdetuin? Dan ben je van harte welkom. Je kunt je als geïnteresseerde aanmelden of opgeven voor een actieve rol in de werkgroepen. Kijk op onze contactpagina hoe je je bij ons kunt aansluiten.